تحقیقات اخیر دیابت شامل پیشرفت‌هایی در انسولین درمانی، دستگاه‌های پیشرفته مدیریت دیابت و درمان‌های امیدوارکننده مانند ایمونوتراپی و بازسازی سلول‌های بتا است.

تخمین زده می شود که تا سال 2050، بیش از 1.31 میلیارد نفر در سراسر جهان ممکن است دیابت داشته باشند، بیماریی که با عوارض، مرگ و میر و بیماری های همراه مرتبط است. لنست گزارش کرده است که افزایش شیوع، از 529 میلیون نفر در سال 2021، عمدتاً به دلیل افزایش دیابت نوع 2 است که تحت تأثیر عواملی مانند چاقی و تغییرات جمعیتی(دموگرافیک) است.

دیابت نوع 2، 90 درصد از کل موارد دیابت را تشکیل می دهد، با عوامل خطر اجتماعی مانند BMI بالا، رژیم غذایی نامناسب، خطرات محیطی و فعالیت بدنی کم که در افزایش نرخ این بیماری نقش دارند.

تحقیقات و نوآوری در حال انجام در دیابت با هدف بهبود مدیریت، درمان و به طور بالقوه، کشف درمانی برای این بیماری است.

سیر تکاملی انسولین درمانی

انسولین درمانی، دارای تاریخچه ای غنی است که در طول زمان تکامل یافته است. کشف انسولین در اوایل دهه ی 1920 انقلابی در درمان دیابت ایجاد کرد و به افراد مبتلا به این بیماری اجازه داد تا سطح قند خون خود را به طور موثر مدیریت کنند. در ابتدا انسولین از منابع حیوانی (خوک و گاو) تهیه می شد. با این حال، پیشرفت در فناوری و تحقیقات منجر به توسعه ی انسولین انسانی نوترکیب و مصنوعی شد که عملکردی بسیار مشابه با انسولین تولید شده توسط بدن انسان دارد.

در طول سال ها، پیشرفت های قابل توجهی در فرمولاسیون انسولین و روش های تحویل انسولین صورت گرفته است که عبارتند از انسولین سریع الاثر، انسولین کوتاه اثر، انسولین متوسط الاثر و انسولین طولانی اثر. هر نوع انسولین دارای فارماکوکینتیک و فارماکودینامیک منحصربه‌فردی است که زمان و مدت اثر آن بر سطح گلوکز خون را تعیین می‌کند.

در سال های اخیر، پیشرفت های قابل توجهی در درمان با انسولین وجود داشته است. یکی از زمینه های مورد توجه توسعه ی پمپ های انسولین بوده است. علاوه بر این، تحقیقات رویکردهای جدیدی را برای تحویل انسولین، مانند استفاده از نانومواد برای تجویز خوراکی انسولین، مورد بررسی قرار داده اند.

در سال 2023، پیشرفت هایی در فرمولاسیون انسولین و مقرون به صرفه شدن آن رخ داد. بیوسیمیلارهای جدیدی تایید شده اند که گزینه های مقرون به صرفه تری را برای بیماران فراهم می کنند، مانندAdmelog (انسولین لیسپرو) که یک بیوسیمیلار تایید شده از Humalog است.

پیشرفت های فن آوری نوآورانه برای مدیریت دیابت

دستگاه‌های پوشیدنی و قابل کاشت در بدن برای آزادسازی انسولین به‌عنوان پیشرفت‌های امیدوارکننده‌ای در مدیریت دیابت ظاهر شده‌اند که راحتی و کنترل بهتری را برای افراد مبتلا به این بیماری ارائه می‌دهند.

یک مثال قابل توجه، پمپ انسولین است. اینها دستگاه های کوچکی هستند که از طریق یک کاتتر در زیر پوست قرار داده می شوند، که یک مقدار مداوم از انسولین سریع الاثر را ارائه می دهند. این پمپ به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده است که دوزهای دقیق انسولین را در طول روز تجویز کند و از ترشح طبیعی انسولین توسط یک پانکراس سالم تقلید می کند. برخی از پمپ‌های انسولین همچنین ویژگی‌های دیگری مانند پایش مداوم گلوکز (CGM) را ارائه می‌کنند، که مقدار قند خون را در زمان واقعی نشان می دهد.

دستگاه‌های قابل کاشت در بدن مانند سیستم‌های تحویل انسولین حلقه بسته برای خودکارسازی تحویل انسولین بر اساس سطح گلوکز طراحی شده‌اند. این دستگاه‌ها از کارکرد یک حسگر CGM، یک پمپ انسولین و یک الگوریتم کنترلی برای کنترل مداوم سطح قند خون و تنظیم تحویل انسولین بر اساس آن سود می برند.

برخی از الگوریتم های توسعه یافته برای این دستگاه ها عبارتند از: الگوریتم PID، الگوریتم کنترل کننده ی پیش بینی مدل (MPC)، الگوریتم های پیش بینی هیپوگلایسمی (HPA)، الگوریتم منطق فازی مورد استفاده در DreaMed(منطق MD) و شبکه های عصبی.

با تجزیه و تحلیل روندها و الگوها، برخی از این الگوریتم‌ها می‌توانند سطح قند خون فرد را در آینده پیش‌بینی کنند و توصیه‌های شخصی برای تنظیم دوز انسولین یا اصلاح سبک زندگی ارائه دهند.

کشف نقش ژن های جدید در دیابت

در مطالعات اخیر، واریانت های ژنتیکی خاصی در ژن های مرتبط با ایجاد دیابت شناسایی شده است. به عنوان مثال، در سندرم Wolfram، یک اختلال عصبی نادر که می تواند دیابت قندی را بهمراه داشته باشند، بیمار حامل بیماری ارثی مادرc.1369A > G؛ واریانت p.Arg457Gly از ژنWSF1 می باشد، که طیف واریانت های ژنتیکی مرتبط با این بیماری ها را گسترش می دهد.

نشان داده شده است کهSNP[1] rs2234970 در آنزیمSCD1 (Stearoyl-CoA desaturase enzyme 1[2]) است که در شروع اختلالات متابولیک مرتبط با چاقی، مانند دیابت نوع 2 نقش دارد. علاوه بر این، ماسارنتی و همکارانش (2022) ارتباط بینSNP ها در انسولین و ژن های گیرنده انسولین و کاهش سنتز آنتی بادی های ضد انسولین، اما کنترل ضعیف قند خون را یافتند.

اگرچه شناسایی واریانت های ژنتیکی اخیر مرتبط با دیابت می تواند به پیش بینی خطر ابتلای فرد به این بیماری کمک کند، مهم است که توجه داشته باشیم که این ارتباط ها اغلب مختص جمعیت های خاصی هستند. بنابراین، این معیارها را نمی توان به طور جهانی اعمال کرد.

پیشرفت در درمان های جایگزین

دو درمان جدید مستقل از انسولین در درمان دیابت امیدوارکننده بوده است. اولین درمان شامل هدف قرار دادنمحور S100A9-TLR4-mTORC1 کبدی در سلول های غیر پارانشیمی برای سرکوب کتوژنز است- فرآیندی که می تواند منجر به کتواسیدوز تهدید کننده زندگی در بیماران دیابتی شود. با تجویز نوع نوترکیب S100A9 می توان کتوژنز را مهار کرد و هایپرگلایسمی را بدون ایجاد هیپوگلایسمی در موش های دیابتی بهبود بخشید. این مسیر یک هدف درمانی بالقوه برای مدیریت کتوژنز دیابتی ارائه نمود.

دومین درمان، تپلیزوماب، یک آنتی بادی مونوکلونال انسانی است که شروع دیابت نوع 1 را به تاخیر می اندازد. تپلیزوماب با اتصال به CD3، سلول های Tرا هدف قرار می دهد. اگرچه مکانیسم دقیق اثر آن به طور کامل شناخته نشده است، تپلیزوماب ممکن است تا حدی سیگنالینگ را فعال کرده و لنفوسیت‌های Tخود واکنشی را که سلول‌های بتا پانکراس را هدف قرار می‌دهند، غیرفعال کند. در نوامبر 2022، تپلیزوماب اولین داروی مورد تایید FDA برای به تاخیر انداختن پیشرفت دیابت نوع 1 شد.

به سوی یک درمان: تحقیقات امیدوارکننده در سال 2023

بازسازی سلول های β و ایمونوتراپی امیدوارکننده ترین درمان ها برای دیابت هستند.

بازگرداندن تعداد و عملکرد سلول های بتا برای درمان موثر بیماری، بسیار مهم است. در حالی که خود تکثیری و بازسازی توسط سلول های بنیادی، پتانسیل بازسازی سلول های بتا را نشان داده است، پیشرفت قابل توجهی در توسعه استراتژی های آزمایشگاهی برای تکثیر و تمایز سلول های بتا عملکردی حاصل شده است. با این حال، هنوز موانعی وجود دارد که مانع از ترجمه ی بازسازی سلول های β به یک روش بالینی می شود.

از سوی دیگر، ایمونوتراپی با هدف تنظیم پاسخ ایمنی و جلوگیری از تخریب سلول های β که معمولا در دیابت نوع 1 دیده می شود، انجام می شود. از طریق مهار خودایمنی و افزایش تحمل نسبت به سلول های β، ایمونوتراپی پتانسیل زیادی را در جستجوی راه حلی برای دیابت ارائه داده است.

نتیجه گیری

آگاه بودن در مورد درمان های جدید دیابت و عوامل خطر، و همچنین اصلاح سبک زندگی برای به حداقل رساندن احتمال ابتلا به این بیماری ضروری است. در حال حاضر، درمان‌های غالب حول مدیریت سطوح قند خون و پیشگیری از عوارض با استفاده از انسولین درمانی و راه‌حل‌های جایگزین است.

تحقیقات جاری در حال بررسی درمان‌های بالقوه، مانند پیوند سلول‌های بتا، ایمونوتراپی و پزشکی احیاکننده است. این چشم‌اندازهای نوآورانه، خوش‌بینی دانشمندان را برای درمان‌های آینده افزایش داده است، اگرچه هنوز درمان قطعی کشف نشده است.

منبع:

https://www.news-medical.net/health/Trailblazing-Discoveries-The-Top-5-Diabetes-Research-Breakthroughs-of-2023.aspx

 



[1]پلی‌مورفیسم‌های تک نوکلئوتیدی، که اغلب SNP نامیده می‌شوند، رایج‌ترین نوع تنوع ژنتیکی در بین مردم هستند. هر SNP نشان دهنده تفاوت در یک واحد سازنده DNA است که نوکلئوتید نامیده می شود.

[2]آنزیم استئاروئیل کوآ دساتوراز 1 (SCD1) یک آنزیم لیپوژنیک است که اسیدهای چرب اشباع شده (SFA) را به اسیدهای چرب غیراشباع مونو مربوطه (MUFA) تبدیل می کند.